تجهیزصنعت تامین و تجهیز صنایع
طناب فولادی یا سیم بکسل Wire Rope مجموعه ای از سیم، لایه سیم و مغزی است، سیم‌ها به طور مارپیچ به هم تابیده شده و لایه را تشکیل میدهند.
تعدادی لایه نیز به طور مارپیچ به همراه یکدیگر به دور مغزی تابیده و تشکیل طناب فولادی را میدهند.
طناب فولادی در سال ۱۸۳۴ توسط جولیوس آلبرت در شهر کلاستال آلمان و برای استفاده در معادن اختراع شد.
بطور کلی طنابهای فولادی از یکی از سه نوع ماده اولیه زیر ساخته میشوند:
مفتول فولادی بدون روکش یا غیر گالوانیزه
این نوع مفتول معمولاً برای طنابهایی مورد استفاده قرار میگیرد که عامل فرسایش در تعیین طول عمر مفید طناب نقش مهمتری داشته و طناب کمتر در معرض عوامل ایجاد کننده زنگ زدگی قرار دارد.
هنگام مقایسه اثرات فرسایش و از هم گسیختگی با اثرات زنگ زدگی، باید بخاطر داشت که حتی یک طناب فولادی با مفتول بدون روکش را هم میتوان تا اندازه ای با روغنکاری کافی، مناسب و در فواصل زمانی منظم در مقابل زنگ زدگی محافظت نمود.
مفتول فولادی گالوانیزه
این نوع مفتول که دارای روکش یکنواخت روی میباشد در برابر زنگ زدگی بر اثر آب دریا، هوا، رطوبت و سایر عوامل مشابه مقاوم است، بنابراین طنابهای فولادی گالوانیزه در صنایع کشتیرانی، شیلات، مرغداریها و غیره مورد استفاده قرار میگیرند.
مفتول فولادی استینلس استیل
طنابهایی که از این نوع مفتول ساخته میشوند علاوه بر مقاومت بسیار بالا در برابر زنگ زدگی در مقابل حرارت نیز تا ۱۰۵۰ درجه سانتیگراد مقاوم بوده و در صنایع شیمیایی، غذایی و دارویی مورد استفاده قرار میگیرند و همچنین مقاومت بالایی در برابر اثرات مخرب آب دریا دارند.
دو نوع مغزی برای طناب فولادی وجود دارد
-مغزی الیافی
-مغزی فولادی
مغزی طناب فولادی بخش مرکزی طناب است که رشته ها بدور آن تابیده میشوند، نقش مغزی نگهداری رشته های طناب میباشد.
بنابراین باید قطر آن به اندازه کافی بزرگ باشد تا در هنگامی که طناب زیر بار است مانع تماس بین رشته ها باشد.
تفاوت مغزی الیافی و فولادی
مغز فولادی ممکن است خود یک طناب فولادی مستقل باشد که در اینصورت به آن مغزی طناب فولادی مستقل IWRC میگویند.
در مورد طنابهای با قطر کمتر از ۱۰ میلی‌متر مغزی فولادی معمولاً یک رشته مفتول فولادی WSC خواهد بود.
مغزی الیافی FC از الیاف مصنوعی یا الیاف طبیعی تشکیل میشود.
اگرچه هنوز استفاده از کنف طبیعی در ساخت طناب فولادی متداول است، الیاف مصنوعی نظیر پلی پروپیلین بطور روزافزون بعنوان مغزی طناب فولادی مورد استفاده قرار میگیرند.
لازم بذکر است که از مغزی فولادی موقعی استفاده میشود که نیروی کشش و استحکام طناب بیشتر از عوامل دیگر مورد نظر باشد.
در حالیکه در مورد مغزی الیافی قابلیت انعطاف طناب نسبت به نیروی کشش آن اهمیت بیشتری دارد.
انواع طناب های فولادی از نظر نوع تاب
طنابهای فولادی (سیم بکسل های فولادی) از نظر نوع تاب به دو نوع معمولی و لنگ بشرح ذیل تقسیم میشود:
طنابهای با تاب معمولی
هنگامیکه جهت تاب مفتولها در یک رشته مخالف جهت تاب رشته ها باشد.
این نوع طناب میل کمی به از هم بازشدن یا گره خوردن داشته و در برابر فشار، له شدن و تغییر شکل مقاومت بیشتری دارد، در عوض مقاومت آن در برابر سایش و قابلیت انعطاف طناب کمتر از طنابهای با تاب لنگ میباشد.
طنابهای با تاب لنگ
در نوع تاب که بنام John Lang انگلیسی ثبت شده، جهت تاب مفتول در یک رشته با جهت تاب رشته ها در طناب یکی میباشد.
مقاومت طنابهای با تاب لنگ در برابر سایش بیشتر از طنابهای با تاب معمولی میباشد.
اما باید هنگام کار با آنها مراقب بود تا طناب گره نخورد و یا از هم باز نشود، چون این نوع طناب میل زیادی به از هم بازشدن دارد، از آن در مواردی با استفاده میشود که هر دو سر طناب مهار شده باشد.
بطور کلی کارکردن با طنابهای با تاب معمولی آسانتر است و کاربرد متداول تری دارد اما در مواردی مثل آسانسورهای باری و مسافری که مقاومت بیشتر در برابر سایش مورد نظر است تاب لنگ ترجیح داده میشود.
سیم بکسل ها معمولاً دارای یکی از چهار نوع بافت مشروح در زیر می‌باشند:
بافت سیل Seale
در نوع بافت، در هر رشته طناب تعداد مفتولهای هر ردیف که دور مفتول مرکزی قرار میگیرد مساوی هم است.
قطر مفتولهای ردیف بیرونی بیشتر از قطر مفتولهای ردیف درونی است ولی در هر ردیف قطر کلیه مفتولها یکسان میباشد.
بعلت ضخیم بودن مفتولهای بیرونی، این نوع طنابها دارای مقاومت سایشی بالایی هستند.
بافت وارینگتون Warrington
در بافت وارینگتون هر رشته طناب در ردیف بیرونی دارای مفتولهای ضخیم و نازک بصورت یک در میان میباشد.
بعلت ترکیب مفتولهای ضخیم و نازک در ردیف بیرونی، طنابهای وارینگتون دارای انعطاف بیشتری نسبت به طنابهای سیل هستند.
بافت فیلر Filler
در بافت فیلر قطر مفتولها در تمامی ردیف‌ها مساویست.
در فضای خالی بین مفتولها ردیف بیرونی و ردیف درونی مفتولهای نازکی قرار میگیرند که فیلر نامیده میشوند.
طنابهای فیلر دارای سطح فلزی بیشتری بوده و از قابلیت انعطاف و مقاومت سایشی بالاتری برخوردار می‌باشند.
بافت استاندارد Standard
در این نوع بافت، قطر کلیه مفتولهای تشکیل دهنده هر رشته یکسان است.
طنابهای با بافت استاندارد بعلت دارا بودن قابلیت انعطاف بالا دارای کاربردهای بسیار متنوعی در رشته‌های گوناگون صنعتی هستند.
