شیر منیفولد

فهرست مطلب

شیر منیفولد (Manifold Valve)

یکی از تجهیزات جانبی بسیار رایج و کاربردی در سیستم های تحت فشار برای نصب گیج یا ترانسمیتر فشار و اختلاف فشاری بر روی خط لوله یا مخزن، شیر منیفولد میباشد. شیر منیفولد یک تجهیز متشکل از چندین شیر سوزنی در یک بدنه به همراه چندین اتصال میباشد.

شیر های منیفولد برای تعمیرات و انجام کالیبراسیون تجهیزات فشار، در سرویس قرار دادن و نصب، برابر کردن فشارها و اندازه گیری فشارهای استاتیکی و دیفرانسیلی در تجهیزات اندازه گیری فشار استفاده میشوند.

مکانیزم داخلی شیر منیفولد

شکل زیر نمای داخل یک شیر منیفولد را نمایش میدهد. همانطور که بالاتر نیز اشاره کردیم منیفولد ولو از چندین شیر سوزنی تشکیل شده است.

Handle یا دستگیره برای کنترل جریان شیر
Set Screw یا پیچ تنظیم. دستگیره را به ساقه قفل کنید
Stem یا ساقه
Packing Adjuster یا تنظیم بسته بندی
Lock Nut یا مهره قفل
Bonnet یا کلاهک که مستقیم به بدنه اصلی پیچ می شود
Packing. پکینگ زیر رزوه ها جریان سیال را از آلودگی روان کننده بر روی رزوه ها محافظت می کند. همچنین رزوه های ساقه را از اثرات مخرب محیط سیال محافظت می کند
Washer یا واشر برای آب بندی بین مجموعه بدنه و کلاهک
Locking Pin یا قفل پین. به منظور ممانعت از شل شدگی یا جداسازی ولو
Dust Cap یا سرپوش مربوط به گرد و غبار که استم را از ذرات خارجی محافظت می کند

ویژگی های فنی

شیر منیفولد دارای ویژگی های فنی بسیاری میباشد که اپراتور ها را مجاب به استفاده از آنها در سرویس های تحت فشار میکند. در ادامه به برخی از این ویژگی ها اشاره میکنیم:

ایمنی بیشتر در فرآیند به دلیل طراحی بانت bonnet ضد ضربه و غیر قابل پرت شدن به بیرون
گشتاور کم و عملکرد روان دسته شیر منیفولد حتی در فشار های بالا
فواصل مرکز استاندارد 37 میلی متر و 54 میلی متر، مناسب برای انواع گیج ها و ترانسمیتر های فشاری و اختلاف فشاری
متریال های مختلف استیل 316L، هستلوی و مونل

انواع شیر منیفولد

این ولوها از نظر تعداد در انواع شیر های دو شیر، سه شیر و 5 شیر تقسیم بندی میشوند.
همچنین از نظر شکل ظاهری در انواع عمودی و افقی نیز در صنایع معروف هستند که جهت اتصال شیرهای اصلی را مشخص می کند.
این تجهیزات بر اساس روش نصب نیز به دو دسته نصب مستقیم (direct mounting ) و نصب از راه دور (remote mounting ) تقسیم می شوند. در نوع دایرکت یا مستقیم، منیفولد به صورت مستقیم روی گیج یا ترانسمیتر فشار نصب می شود. و در نوع نصب از راه دور یا ریموت، منیفولد ها از راه دور و با استفاده از کپیلاری تیوب و اتصالات رزوه ای به گیج های فشار و اختلاف شاری نصب میشوند.

لازم به ذکر است که مهمترین دسته بندی مربوط به شیرهای منیفولد با توجه به تعداد شیرهای آن میباشد که از منیفولد های دو شیر (بلاک اند بلید ولو) برای نصب ترانسمیتر یا گیج های فشار نسبی و مطلق استفاده میشود. همچنین از منیفولد های 3 راهه و 5 راهه برای نصب گیج و ترانسمیتر های اختلاف فشار استفاده خواهد شد.

منیفولد دو راهی (Block and Bleed Valve)

از منیفولد دو راهی برای نصب و سرویس کردن تجهیزات اندازه گیری فشار نسبی (Gauge) و فشار مطلق (Absolute) استفاده میشود. منیفولد دو راهی از دو شیر سوزنی یکی به نام شیر ایزوله (block) و یک شیر تخلیه (bleed) تشکیل شده است.

برای در سرویس قرار دادن ترانسمیتر فشار در منیفولد دو راهی ابتدا همه شیر ها را میبندیم. بعد از نصب تجهیز فشار ابتدا شیر ایزوله (block) را باز میکنیم تا سیال فرآیندی وارد منیفولد شود. سپس شیر بلید (drain) را باز میکنیم تا چند قطره از سیال فرایندی از سوراخ درین به بیرون بریزد. (انجام هواگیری)

سپس شیر drain را میبندیم و درپوش آن را میبندیم. هم اکنون ترانسمیتر در سرویس قرار خواهد داشت.

منیفولد سه راهی (3way Manifold Valve)

از منیفولد سه شیر برای نصب و در سرویس قرار دادن ترانسمیترهای اختلاف فشاری استفاده میشود. شیر منیفولد سه راهی دارای دو شیر مسدود کننده (Isolate) و یک شیر متعادل کننده (Equalizer) میباشد که وظیفه ایجاد فشارهای مساوی در دو طرف کم فشار (Low Pressure) و پر فشار (High Pressure) را بر عهده دارد.

برای به دست آوردن نقطه تعادل ترانسمیترها کافیست تا شیرهای مسدود کننده را بسته و شیر متعادل کننده را باز کنیم.

شیر منیفولد پنج راهی (5way Manifold Valve)

از شیر منیفولد پنج راهی برای نصب و در سرویس قرار دادن ترانسمیترهای اختلاف فشاری استفاده میشود.این شیر دارای دو شیر مسدود کننده (Isolate) و یک شیر متعادل کننده (Equalizer) و یک شیر drain و یک شیر vent برای هواگیری سیال فرآیندی میباشد.

عملکرد شیر منیفولد 5 راهی

این ولو برای در سرویس قرار دادن یک ترانسمیتر اختلاف فشاری به شرح زیر میباشد.

برای این کار ابتدا تمامی شیرهای منیفولد را میبندیم. سپس شیر اکولایزر را باز میکنیم.

در مرحله سوم شیر سمت فشار پایین (L.P) را باز کنید. در این حالت به علت آنکه سیال از هر دو سمت به Instrument (DPG/DPT) وارد می شود، DP=0 است.

(به دلیل باز بوذن شیر متعادل کننده) در مرحله چهارم شیر سمت فشار بالا (H.P) را باز کنید. اکنون بخشی از سیال مستقیما وارد پایه H.P شده و بخشی دیگر از سیال به علت آنکه فشار بیشتری نسبت به سیال با فشار کم دارد، وارد پایه L.P می شود. در این حالت نیز همچنان اختلاف فشار سیال در دو پایه صفر میباشد.

در آخرین مرحله شیر اکولایزر را میبندیم. اکنون سیال پر فشار و سیال کم فشار هر دو به ورودی مربوط به خودشان متصل و می توانیم اختلاف فشار را توسط ترانسمیتر اختلاف فشار ببینیم.

انواع متریال

متریال های گوناگونی در ساخت شیر منیفولد استفاده میشود. اما به عنوان یکی از قطعات در تماس با سیال (Wetted Part) باید از متریال حداقل استیل 316L و با تحمل فشار های بالا باشد.

انواع منیفولد با متریال های SS316L و Monel و Hastelloy C276 در دسترس میباشد. همچنین برای قسمت های آببندی (Packing) انواع متریال های PTFE و گرافیت در تولید شیر های منیفولد استفاده میشود.

قیمت شیر منیفولد

یکی از تاثیرگذار ترین موارد در تعیین قیمت شیر منیفولد، متریال های بکار رفته در آن میباشد. طبیعتآ قیمت آن با متریال اینکونل بیشتر از استیل خواهد بود. یکی از دیگر از موارد مهم، تعداد راه ها یا شیر های آن میباشد. به عبرات دیگر قیمت شیر 5 راهی بیشتر از 3 راهی و دو راهی میباشد.

تجهیز صنعت تامین کننده انواع شیرهای ابزاردقیق و منیفولد. فروش انواع شیر منیفولد Manifold Valves دوراهی، سه راهی و پنج راهی با متریال های آلیاژهای استیل SS 316L، آلیاژ مونل Monel ، آلیاژ اینکونل Inconel در انواع اتصالات “1/2 و “1/4