کالیبراتور دما

کالیبراتور دما چیست؟

کالیبراتور دما (Temperature Calibrator)، یکی از تجهیزات پرتابل است که جهت کنترل و صحت مقادیر اندازه گیری شده توسط تجهیزات اندازه گیری دما به کار می رود. این تجهیز پرکاربرد و قابل حمل به کمک سنسور های دمای ترموکوپل یا مقاومتی RTD، امکان مقایسه ی دمای واقعی با مقادیر اندازه گیری شده با دقت بالا را برای ما فراهم می کنند.

کالیبراتورهای دما از یک سنسور مرجع دقیق (معمولاً ترموکوپل یا RTD) و یک نمایشگر برای نشان دادن دمای اندازه‌گیری شده استفاده می‌کنند. برخی از مدل‌ها همچنین دارای قابلیت‌های اضافی مانند توانایی ثبت داده‌ها می باشند.

کالیبراتورهای دما در دو نسخه رومیزی و قابل حمل عرضه می شوند. کالیبراتورهای پیشرفته که کالیبراتورهای فرآیند مستندسازی (DPC) نامیده می شوند می توانند فرآیندهای کالیبراسیون را خودکار انجام داده، نتایج را ثبت و با سیستم های داده ارتباط برقرار کنند.

انتخاب کالیبراتور دمای مناسب به عواملی مانند محدوده دما، دقت مورد نیاز، انواع سنسورها و اینکه آیا کالیبراسیون در آزمایشگاه یا محل دیگر انجام خواهد شد بستگی دارد. در واقع کالیبراتور دما تجهیزی ضروری برای حفظ دقت و قابلیت اطمینان از تجهیزات اندازه گیری دما در بسیاری از صنایع فرآیندی است.

هدف از این نوشته بررسی اهمیت استفاده از کالیبراتورها، معرفی انواع، کاربردها، مزایا و پارامترهای مهم خرید کالیبراتور دما است.

لزوم استفاده از کالیبراتورها

یکی از نکات بسیار مهم در استفاده از تجهیزات اندازه گیری دما، کالیبره کردن آنها می باشد. تجهیزات اندازه گیری پس از مدت زمانی دچار خطا می شوند و که ممکن است براثر عوامل فیزیکی مانند صدمه یا استفاده نادرست اپراتور در شرایط نا متعارف و غیره دقت اندازه گیری آنها کاهش یابد.

در این مرحله جهت کالیبره نمودن تجهیز بایستی از یک دستگاه مرجع استفاده نمود که میزان خطای آن استاندارد شده باشد. در نظر داشته باشید که یکی از پارامترهای اصلی تعیین کننده قیمت کالیبراتور دما دقت اندازه گیری آنها است.

کالیبراسیون منظم تجهیزات اندازه‌گیری دما بخش مهمی از تضمین کیفیت و ایمنی است. استفاده از کالیبراتور دما با کیفیت بالا می‌تواند موجب کاهش خطا، صرفه‌جویی در هزینه و افزایش طول عمر تجهیزات کمک کند.

کالیبراتورها امکان کالیبراسیون طیف وسیعی از تجهیزات اندازه گیری دما مانند ترموکوپل ها، RTD ها، دماسنج ها و کنترل کننده های دما را فراهم می کنند. آنها با ارائه یک محیط دمایی پایدار و شناخته شده، به اطمینان از دقیق و قابل اعتماد بودن قرائت این تجهیزات کمک می کنند.

همچنین مولتی فانکشن کالیبراتورها تجهیزات کالیبراتور چندمنظوره هستند که برای کالیبره کردن تقریباً هر تجهیزی طراحی شده اند.  این کالیبراتورها تقریباً تمام پارامترهای فرآیندی مانند دما و فشار را اندازه گیری و شبیه سازی می کنند و  برخی مدلهای آن حتی نتایج را مستند می کنند. تصویر زیر نمونه ای مولتی فانکشن از برند معروف فلوک Fluke است.

انواع کالیبراتور دما

کالیبراتورهای دما در انواع مختلفی بر اساس دقت و ویژگی های گوناگون برای نیازها و محیط های کالیبراسیون خاصی طراحی می شوند. رایج‌ ترین انواع کالیبراتورهای دما به شرح زیر است:

• کالیبراتور بلوک خشک (Dry-Block Calibrator): این نوع کالیبراتور از یک بلوک فلزی برای ایجاد و حفظ دمای پایدار استفاده می‌ کند. سنسور دما که باید کالیبره شود در بلوک قرار داده می‌شود و دمای آن با سنسور مرجع مقایسه می‌شود. کالیبراتورهای بلوک خشک قابل حمل و مناسب برای کالیبراسیون در محل هستند.
• کالیبراتور حمام مایع (Liquid Bath Calibrator): این نوع کالیبراتور از مایعی مانند روغن یا آب برای ایجاد و حفظ دمای پایدار استفاده می‌کند. سنسور  دما در مایع غوطه‌ور می‌شود و دمای آن با سنسور مرجع مقایسه می‌ شود.
• کالیبراتور مولتی فانکشن (Multifunction Calibrator): همانطور که قبلاً ذکر شد کالیبراتورهای چند منظوره می توانند قابلیت های کالیبراسیون دما را در کنار سایر عملکردهای کالیبراسیون مانند کالیبراسیون ولتاژ، جریان و مقاومت نیز شامل شوند. آنها تطبیق پذیری را برای کالیبره کردن تجهیزات اندازه گیری مختلف فراهم می کنند.
• کالیبراتور قابل حمل (Portable Calibrator): این نوع کالیبراتورها کوچک و قابل حمل هستند و برای استفاده در میدانی طراحی شده‌اند و معمولاً با باتری تغذیه می‌ شوند.

کالیبراسیون دمای پرتابل یا صنعتی 

کالیبراسیون دمای صنعتی (Field Temperature Calibration) به فرآیند کالیبراسیون تجهیزات اندازه‌گیری دما و سنسورها به‌ جای یک محیط آزمایشگاهی کنترل‌شده، مستقیماً در محل استفاده از آنها اشاره دارد. جهت کاربرد با تجهیزات دمایی که در خارج از محیط آزمایشگاه تست می شوند کاربرد دارند و معمولا رنج دقت آنها بین 5 تا 0.5 درجه سانتیگراد است.

چاه‌ های خشک، چاه‌ های اندازه‌گیری، میکرو حمام‌ها، اهداف IR و سایر منابع گرمای قابل حمل دمای پایداری را ارائه می‌کنند، در حالی که بازخوانی‌های ترمومترهای  قابل حمل و استاندارد می‌توانند دمای مرجعی فراتر از دمایی که مستقیماً از منبع گرما در دسترس است را فراهم کنند.

کالیبراسیون دمای ثانویه یا آزمایشگاهی

کالیبراسیون دمای ثانویه و کالیبراسیون دمای آزمایشگاهی (Laboratory or secondary temperature calibration) به فرآیندهای کالیبراسیون گفته می شود که در تنظیمات آزمایشگاهی کنترل شده برای اطمینان از دقت و قابلیت اطمینان ابزار اندازه گیری دما انجام می شود.

جهت کالیبراسیون تجهیزاتی مانند PT-100 یا PRT، ترمیستورهای دقیق و ترموکوپل های noble-metal به کار می رود. این سیستم ها دارای دقتی بین 0.5 تا 0.02 درجه سانتیگراد هستند.

حمام ها با درجه حرارت فوق العاده پایدار و یکنواخت و کوره های افقی (برای دماهای بالای مورد نیاز ترموکوپل ها) همراه با ترمومتر های مرجع SPRT و نمایشگر با دقت بالا استفاده می شوند.

کالیبراسیون دمای fixed point یا primary

کالیبراسیون دمای fixed point در برابر نقاط سه گانه، انجماد و ذوب تعریف شده از مقیاس بین المللی دمای 1990 (ITS-90) انجام می شود. چنین سیستم هایی برای کالیبره کردن SPRT و ترموکوپل های noble-metal استفاده می شوند و می توانند تا 0.001 درجه سانتیگراد دقت داشته باشند.

کاربردهای کالیبراتور دما

استفاده از کالیبراتورهای دما برای اندازه گیری دقیق دما، اطمینان از کیفیت محصول، کارایی فرآیند و انطباق با مقررات ضروری است. کالیبراتورها در طیف گسترده ای از صنایع جهت کالیبراسیون مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه برخی از کاربردهای رایج کالیبراتورهای دما اشاره می شود:

آزمایشگاه‌ ها: کالیبراتورهای دما در آزمایشگاه‌ها برای کالیبراسیون تجهیزات اندازه‌گیری دما مانند ترموکوپل‌ها، RTD و ترمیستورهای مورد استفاده در آزمایش‌ ها و تحقیقات علمی ضروری هستند.

صنایع غذایی: کالیبراتورهای دما در صنایع غذایی و آشامیدنی برای کالیبره کردن دستگاه های نظارت بر دما در پردازش، ذخیره سازی و حمل و نقل مواد غذایی به منظور اطمینان از انطباق با مقررات ایمنی مواد غذایی و حفظ کیفیت محصول کاربرد دارند.

سیستم‌ های تهویه HVAC: در گرمایش و تهویه مطبوع (HVAC)، کالیبراتورهای دما برای کالیبره کردن سنسورها و کنترل‌کننده‌های دما در سیستم‌های HVAC استفاده می‌شوند تا دمای داخلی راحت و بهره‌وری انرژی حفظ شود.

صنایع داروسازی: کالیبراتورهای دما در صنعت داروسازی برای کالیبره کردن واحدهای ذخیره‌سازی، یخچال‌ها و فریزرها با دمای کنترل‌شده برای حفظ یکپارچگی داروها و واکسن‌های حساس به دما استفاده می‌شوند.

مزایای کالیبراتور دما

کالیبراتورهای دما دارای مزایای متعددی می باشند به همین دلیل در طیف گسترده ای از صنایع فرآیندی و آزمایشگاه ها کاربرد دارند. برخی از مزایای کالیبراتور دما در موارد زیر بیان می شود:

• افزایش دقت اندازه‌گیری: کالیبراسیون منظم تجهیزات اندازه‌گیری دما تضمین می‌کند که قرائت‌ها دقیق و قابل اعتماد هستند. این امر برای کاربردهایی که در آنها دقت بالا ضروری است، مانند فرآیندهای صنعتی و تحقیقات علمی، بسیار مهم است.
• کاهش هزینه‌ها: اندازه‌گیری‌های نادرست دما می‌تواند منجر به ضایعات محصول، زمان از کار افتاده و سایر هزینه‌ها شود. کالیبراسیون منظم می‌تواند به جلوگیری از این مشکلات و صرفه‌جویی در هزینه در بلندمدت کمک کند.
• بهبود ایمنی: در برخی موارد، اندازه‌گیری‌های نادرست دما می‌تواند خطرناک باشد. کالیبراسیون منظم می‌تواند به اطمینان از عملکرد صحیح تجهیزات اندازه‌گیری دما و جلوگیری از خطرات احتمالی کمک کند.
• افزایش طول عمر تجهیزات: کالیبراسیون منظم می‌تواند به حفظ عملکرد صحیح تجهیزات اندازه‌گیری دما و افزایش طول عمر آنها کمک کند.

پارامترهای مهم خرید کالیبراتور دما

هنگام خرید و انتخاب کالیبراتور دمای مناسب پارامترهای بسیاری باید در نظر گرفته شود. مهمترین پارامترها هنگام خرید کالیبراتور دما به شرح زیر است:

1. نوع سنسور ورودی
2. تعداد ورودی ها
3. دقت اندازه گیری
4. بازه اندازه گیری جهت تست
5. انواع واحدهای اندازه گیری
6. رزولوشن دستگاه
7. پرتابل بودن دستگاه
8. امکان گزارش گیری و اتصال به کامپیوتر

تجهیز صنعت بزرگترین ارائه دهنده انواع تجهیزات ابزار دقیق و پایپینگ در کشور است. این فروشگاه بزرگ جهت کالیبراسیون تجهیزات اندازه گیری دما، انواع کالیبراتور دما را با بهترین کیفیت و قیمت مناسب به فروش می رساند. جهت کسب اطلاعات بیستر، مشاوره فنی و استعلام قیمت کالیبراتور دما با کارشناسان فنی و فروش ما تماس بگیرید.

سوالات متداول: