فتوسل یک نوع سنسور بسیار حساس به نور و تابش اشعه می باشد که در اثر تابش اشعه با صفحات آن یک ولتاژ ناچیز تولید می کند و با اعمال آن به رله باعث قطع یا وصل شدن مدار می شود. فتوسلها تجهیزاتی هستند که از نیمههادیها مانند ژرمانیوم استفاده میکنند. با تابش نور، الکترونهای آنها تحریک شده و خاصیت هدایت آنها افزایش مییابد تا جریان الکتریسیته را از خود عبور دهند.
فتوسل در جاهایی مانند لامپ های اتوماتیک، سلول های خورشیدی و سنسور تشخیص دود که نیاز به آشکارسازی نور و اشعه باشد مورد استفاده قرار می گیرد.
به عبارتی دیگر فتوسل یا چشم الکتریکی، تجهیزاتی هستند که برای کنترل مقدار مشخص سوخت در مشعل های گاز سوز یا گازوئیلی مورد استفاده قرار میگیرند.
ساختار داخلی فتوسل مشعل گاز
فتوسلها اغلب از سلولهای CdS (سلولهای سولفید کادمیوم)، مقاومت وابسته به نور light-dependent resistors) LDR) اختصار و مقاومت نوری (photo-resistors) تشکیل شدهاند
ماده فتوالکتریک حساس به نور است و در صورت عدم تابش نور، مقاومت الکتریکی آن بالا میرود. اما وقتی نور به آن میتابد، مقاومت الکتریکی آن کاهش مییابد. بنابراین، وقتی مشعل روشن است، فتوسل نور را دریافت میکند و مقاومت مارپیچ کاهش مییابد که در نتیجه جریان القایی ضعیفی در مدار رله برقرار میشود.
همانطور که بالاتر نیز اشاره کردیم، فتوسلها مقاومتی هستند که با توجه به میزان نوری که بر آن تابیده میشود، مقدار مقاومت خود (به واحد اهم) را تغییر میدهند. زیمنس و هانیول از معروف ترین سازندگان فتوسل مشعل گازی هستند.
- در شکل فوق A تشعشعات ناشی از تابش شعله ی مشعل می باشد. توجه شود شدت تابش در محل سنسور فتوسل باید به اندازه کافی زیاد باشد تا فرآیند آشکارسازی شعله به خوبی انجام شود.
- M2 یک ولت متر است که محدوده ی اندازه گیری آن بین 0 تا 10 ولت می باشد و مقاومت ورودی آن بیش تر از 10 مگا اهم می باشد. طرز کار این فتوسل به این شکل است که در اثر برخورد تشعشعات شعله به صفحات فتوسل ولتاژ تولید می شود و با اندازه گیری ولتاژ تولید شده بوسیله ی ولت متر فرآیند آشکارسازی انجام می شود.
- صفحات فتوسل از موادی چون سولفید کادیوم تشکیل می شود که نسبت به نور حساسیت بالایی دارند ودر صورت عدم وجود نور مقاوت بالایی از خود نشان می دهد بطوری که اجازه ی عبور جریان الکتریکی را نمی دهد و در اثر تابش نور مقاومت آن کم می شود و باعث ایجاد جریان القایی در مدار می شود و جریان تولید شده در نهایت منجر به ایجاد افت ولتاژ در مدار می شود که توسط ولتمتر اندازه گیری میشود.
نصب و نگهداری فتوسل مشعل گاز
- کلیه ی فعالیت های مربوط به نصب باید توسط افراد دارای صلاحیت انجام شود.
- قبل از انجام هر کاری باید از قطع بودن منبع تغذیه فتوسل اطمینان حاصل کرد، برای بررسی قطع بودن منبع تغذیه میتوان از تست ولتاژ استفاده کرد.
- باید توجه داشت که لامپ های هالوژن، تجهیزات جوش، لامپ های خاص یا جرقه های اشتعال ممکن است تشعشع کافی برای صفحات آشکارساز فتوسل ایجاد کند به همین دلیل فتوسل باید به گونه ای نصب شود که نورهای متفرقه به فتوسل تابیده نشود.
- فتوسل مشعل باید به گونه ای نصب شود که نور حاصل از مشعل به طور مستقیم به آن تابیده شود.
- بعد از نصب ویا سرویس، برای جلوگیری از خطر برق گرفتی باید از منظم بودن سیم کشی ها اطمینان حاصل کرد.
- همیشه کابل های جرقه زنی ولتاژ بالا را از هم جدا کرده و همچنین بیشترین فاصله ممکن را تا آشکارساز و سایر کابل ها رعایت کنید.
کاربرد های فتوسل مشعل گازی
فتوسل در لامپهای خیابانی و سایر کاربردها عملکرد میکند:
لامپهای اتوماتیک:
فتوسل در لامپهای خانگی و خیابانی استفاده میشود تا به صورت اتوماتیک روشن و خاموش شود. با استفاده از فتوسل، مصرف برق به طور قابل توجهی کاهش مییابد و صرفهجویی در مصرف انرژی ایجاد میشود.
فتوسل در روز وقتی که نور وجود دارد، ولتاژی تولید میکند که به یک رله (نوعی سوئیچ اتوماتیک) دستور خاموش کردن لامپهای خیابانی را میدهد. در تاریکی شب که نور موجود نیست، فتوسل دیگر ولتاژی تولید نمیکند و جریانی به رله نمیرسد، در نتیجه لامپهای خیابانی روشن میشوند.
سلولهای خورشیدی:
فتوسل در سلولهای خورشیدی مورد استفاده قرار میگیرد تا نور خورشید را به برق تبدیل کند. سلولهای خورشیدی با استفاده از فتوسل، به عنوان یک منبع تولید انرژی الکتریکی پاک شناخته میشوند. این سلولها در باتریهای خورشیدی سیلیکون برای تأمین انرژی ماهوارهها و سفینههای فضایی استفاده میشوند.
سنسورهای تشخیص دود:
با استفاده از فتوسل، میتوان یک مدار حساس به دود ساخت که بسیار پرکاربرد است. امروزه شرکتهای زیادی انواع مختلف سنسورهای تشخیص دود با استفاده از فتوسل تولید میکنند.
لنز دوربینهای عکاسی:
فتوسل در لنز دوربینهای عکاسی استفاده میشود تا هنگام تغییرات نوری، دوربین بتواند به حالتهای مختلف تنظیم شود و عکسهای مناسبی بگیرد. Photocell به عنوان یک سنسور نور در این لنزها عمل میکند و به دوربین کمک میکند تا به طور خودکار تنظیمات لازم را برای شرایط نوری متفاوت انجام دهد.
خرید فتوسل مشعل گازی
در هنگام خرید یک فتوسل گازی مناسب در نظر گرفتن پارامترها و موارد متعددی حائز اهمیت میباشد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
- محدوده مقاومتی: محدودهای از مقاومتی که فتوسل در آن قابل تغییر است.
- محدوده حساسیت: محدودهای از نور که Photocell قادر به تشخیص آن است. فتوسلها به نوری در بازه طول موجهای بین بنفش (nm 400) و نارنجی (nm 600) پاسخ میدهند و پیک حساسیت آنها در حدود طول موج سبز (nm 520) قرار دارد.
- منبع تغذیه: ولتاژی که برای تغذیه Photocell استفاده میشود.
- جریان مصرفی: میزان جریانی که فتوسل به طور متوسط استفاده میکند، که معمولاً کمتر از 1 میلیآمپر است (بسته به ولتاژ منبع تغذیه).
قیمت فتوسل مشعل گازی:
قیمت فتوسلها ممکن است تحت تأثیر عوامل متعددی قرار بگیرد. در زیر، برخی از عوامل تأثیرگذار بر قیمت فتوسلها را معرفی میکنیم:
نوع فتوسل:
وجود انواع مختلف Photocellها با کاربردها و ویژگیهای متفاوت، میتواند به تفاوت قیمتها منجر شود. مثلاً فتوسلهای الکترونیکی با عملکرد پیشرفته و قابلیتهای ویژه معمولاً گرانتر از فتوسلهای ساده تر هستند.
کارایی و عملکرد:
عملکرد و کارایی بالاتر Photocell میتواند قیمت آن را افزایش دهد. فتوسلهایی که دقت و حساسیت بالا، پاسخگویی سریع، و عمر مفید طولانی دارند معمولاً گرانتر هستند.
تکنولوژی و تولید:
استفاده از تکنولوژی پیشرفته در تولید فتوسلها ممکن است به هزینه بیشتری منجر شود. همچنین، مقیاس تولید نیز میتواند تأثیری در قیمت داشته باشد. تولید انبوه Photocellها معمولاً به هزینه کمتری منجر میشود نسبت به تولید محدود.
قوانین و مقررات:
ممکن است قوانین و مقررات مرتبط با استانداردها، ایمنی، محیط زیست و دیگر موارد بر قیمت فتوسلها تأثیر بگذارند. پیروی از استانداردها و الزامات قانونی ممکن است هزینه تولید و قیمت را افزایش دهد.