موتور دمپر

موتور دمپر چیست؟

موتور دمپر (Damper Actuator) یکی از تجهیزات حیاتی در سیستم‌ های مشعل صنعتی، تهویه مطبوع و خطوط انتقال هوا است. این دستگاه روی دمپر هوای ورودی نصب می‌ شود و همان وظیفه اصلی دمپر (کنترل میزان عبور هوا یا گاز) را انجام می‌ دهد، با این تفاوت که عملکرد آن کاملاً اتوماتیک بوده و می‌ تواند جریان سیال را بر اساس میزان از پیش تنظیم‌ شده، با دقت بالا کنترل کند.

در این مکانیزم، موتور دمپر با استفاده از محرک داخلی خود، دریچه دمپر را به‌صورت قطع و وصل (On/Off) یا تدریجی (Modulating) باز و بسته می‌ کند. این ویژگی باعث می‌ شود جریان عبوری هوا، دود یا گاز در سیستم بهینه شود و بازدهی مشعل یا هواساز به حداکثر برسد. هدف از این مقاله آشنایی با انواع، مرایا، برندها، نکات مهم خرید و قیمت موتور دمپر است.

انواع موتور دمپر

موتور دمپر بر اساس عملکرد در انواع مختلفی تولید می شود:

• موتور دمپر دو وضعیتی با فنر برگشت: این نوع موتور دمپر تنها دو حالت مشخص باز کامل و بسته کامل دارد و  وجود فنر برگشت داخلی باعث می‌ شود که در شرایط اضطراری مانند قطع برق یا قطع سیگنال کنترلی، دمپر به صورت خودکار و سریع به حالت بسته برگردد. این ویژگی برای حفظ ایمنی سیستم‌ های تهویه و جلوگیری از ورود یا خروج ناخواسته هوا بسیار مهم است.
• موتور دمپر سه وضعیتی: برخلاف مدل دو وضعیتی، این موتور قابلیت قرار گرفتن در سه موقعیت مختلف باز، بسته و نیمه‌ باز را دارد. به کمک دو حالت راست‌ گرد و چپ‌ گرد و یک فاز نول، موتور قادر است حتی در موارد اضطراری مسیر حرکت را تغییر داده و دمپر را در جهت عکس چرخش قبلی ببندد.

• موتور دمپر تدریجی: این مدل پیشرفته‌ترین نوع موتور دمپر بوده و اجازه می‌ دهد درصد باز یا بسته بودن دمپر با دقت بالا تنظیم شود. کنترل این مدل معمولاً توسط سیگنال‌ های آنالوگ (۰–10V یا ۴–20mA) انجام می‌ شود که متناسب با سیستم‌ های BMS است.

موتور دمپر مشعل چه کاری انجام می دهد؟

در مشعل‌ های تک‌ مرحله‌ای، مقدار شعله همواره ثابت است؛ بنابراین نسبت سوخت به اکسیژن همیشه مقدار مشخصی دارد. در این مشعل‌ ها نیاز به تغییر هوادهی وجود ندارد و دمپر هوا در یک موقعیت ثابت قرار می‌ گیرد.

اما در مشعل‌ های دو‌مرحله‌ ای یا مدولار، میزان گرمای تولیدی باید بتواند بر اساس نیاز سیستم تغییر کند. برای افزایش یا کاهش گرما، ابتدا مقدار سوخت تنظیم می‌ شود؛ و برای اینکه احتراق به‌ طور کامل و با راندمان بالا انجام شود، لازم است مقدار هوایی که وارد مشعل می‌ شود همزمان با تغییر سوخت تغییر کند.

این تغییر دقیق هوادهی توسط دمپر هوا انجام می‌ شود. دمپر هوا یک دریچه مکانیکی است که مسیر عبور هوا را بسته یا باز می‌ کند. برای اینکه این فرآیند به‌طور اتوماتیک و بدون دخالت اپراتور انجام شود، به یک موتور دمپر نیاز داریم که از کنترلر مشعل فرمان بگیرد. این موتور طبق سیگنال دریافتی، دمپر را بر اساس مقدار مورد نیاز باز یا بسته می‌ کند و همزمان اطلاعات موقعیت (Feedback) را به کنترلر ارسال می‌ نماید تا تنظیم دقیق ادامه یابد.

مزایای استفاده از موتور دمپر

• کنترل دقیق جریان هوا و بهینه‌سازی نسبت هوا به سوخت برای احتراق کامل
• عملکرد اتوماتیک و حذف نیاز به تنظیم دستی توسط اپراتور
• افزایش راندمان مشعل و سیستم تهویه مطبوع با تنظیم همزمان هوا و سوخت
• پاسخ سریع به تغییرات بار حرارتی در مشعل‌های دو‌مرحله‌ای و مدولار
• کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از هدررفت سوخت
• بهبود ایمنی سیستم با استفاده از مدل‌ های فنر برگشت‌دار در شرایط اضطراری
• طول عمر بالا به دلیل حرکت یکنواخت و کنترل‌ شده دمپر
• سازگاری با سیستم‌ های هوشمند (BMS) در مدل‌های تدریجی
• کاهش انتشار آلاینده‌ ها به دلیل احتراق کامل و پایدار
• انعطاف‌ پذیری نصب در انواع دمپر هوا، دود و حریق

برندهای مطرح موتور دمپر

• موتور دمپر هانیول (Honeywell)
• موتور دمپر زیمنس (Siemens)
• موتور دمپر کروم شرودر (Kromschroeder)

نکات کلیدی انتخاب موتور دمپر

در فرآیند خرید و انتخاب موتورهای دمپر به نکات زیر توجه فرمایید:

• برند سازنده (Brand): برند معتبر تضمین‌ کننده کیفیت ساخت، طول عمر، و پشتیبانی فنی است. برندهای معروف مانند Honeywell، Siemens یا مدل‌های صنعتی خاص، معمولاً استانداردهای بین‌ المللی مثل UL، CE و ISO دارند.
• گشتاور (Torque – N·m): گشتاور باید متناسب با ابعاد دمپر، وزن تیغه‌ها، و فشار هوا/گاز محاسبه شود. گشتاور کم باعث گیر کردن یا عدم حرکت کامل دمپر می‌ شود، در حالی که گشتاور زیاد عمر مکانیکی سیستم را افزایش می‌ دهد، هرچند ممکن است هزینه بیشتر داشته باشد.
• عملکرد (Operational Mode): فنر برگشت‌ دار (Spring Return) بستن خودکار دمپر در قطع برق یا حالت اضطراری یا تدریجی (Modulating) کنترل پیوسته زاویه دمپر با سیگنال آنالوگ برای تنظیم دقیق جریان هوا است.
• دمای کاری (Operating Temperature): باید متناسب با شرایط محیطی و نوع کاربرد انتخاب شود. در کاربردهای مشعل یا سیستم‌ های دمای بالا، مدل‌ های مقاوم به گرما و با استاندارد دمایی گسترده‌ تر مورد نیاز هستند (مثلاً -۱۰°C تا +۹۰°C).
• ولتاژ تغذیه (Supply Voltage): ولتاژهای رایج شامل 24V AC/DC، 110V AC، 220V AC می شوند.
• سیگنال کنترل (Control Signal): میتواند آنالوگ ۰–10V یا ۴–20mA (مدل‌های Modulating) یا دیجیتال یا On/Off فرمان قطع و وصل ساده باشد. باید هماهنگ با سیستم کنترل مرکزی یا BMS انتخاب شود.
• سیگنال فیدبک (Feedback Signal): برخی مدلها دارای سنسور و خروجی فیدبک برای اعلام موقعیت فعلی دمپر به کنترلر می باشند. ضروری در سیستم‌های هوشمند و صنعتی که مانیتورینگ لحظه‌ای نیاز دارند.
• درجه حفاظتی بدنه (IP Rating – Ingress Protection): میزان مقاومت موتور دمپر در برابر گرد و غبار و نفوذ آب است و برای کار در محیط‌های صنعتی یا بیرونی، حداقل IP54 توصیه می‌ شود، و برای شرایط رطوبتی یا آلاینده بالا IP65 یا بیشتر لازم می باشد.

قیمت موتور دمپر

قیمت موتور دمپر تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد و بر اساس شرایط فنی و کاربردی دستگاه متغیر است. از مهم‌ترین این عوامل می‌توان به ویژگی‌ها و مشخصات فنی موتور، نوع کنترل (آنالوگ یا دیجیتال)، توان و گشتاور خروجی، برند و سازنده، و همچنین استانداردهای صنعتی مرتبط با محصول اشاره کرد. علاوه بر این، تفاوت در الزامات سیستم‌ های تهویه‌ مطبوع و تنوع کاربردها نیز می‌ تواند نقش مستقیمی در تعیین قیمت نهایی داشته باشد.

با توجه به نوسانات بازار و تغییرات نرخ ارز، قیمت روز موتور دمپر می‌ تواند متغیر باشد. برای دریافت مشاوره تخصصی و استعلام دقیق و به‌ روز قیمت موتور دمپر، لطفاً با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید تا ضمن ارائه لیست قیمت جدید، مناسب‌ترین مدل را بر اساس نیاز فنی سیستم شما پیشنهاد دهند.

خرید موتور دمپر

مشعل

هیتر برقی