فشار (Pressure) یکی از پارامترهای مهم در واحدهای صنعتی و فرآیندی محسوب می شود. به همین دلیل کنترل و اندازه گیری فشار در صنایع مختلف از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تجهیزات اندازه گیری فشار در صنایع فرآیندی از قبیل نفت و گاز، خودروسازی، پتروشیمی، صنایع غذایی، داروسازی و غیره مورد استفاده قرار می گیرند.
این تجهیزات در برند و انواع مختلفی تولید می شوند که انتخاب آنها بر اساس نوع کاربری و سیال می باشد. از مزایای استفاده از تجهیزات اندازه گیری فشار میتوان به کنترل فرآیند، صرفه جویی در هزینه ها و افزایش ایمنی سیستم اشاره کرد.
تجهیزات فشار جهت اندازه گیری، کنترل و نمایش فشار سیالات در صنایع به کار می روند. انواع تجهیزات اندازه گیری فشار به شرح زیر می باشد:
گیج فشار (Pressure Gauge) یکی از پرکاربردترین تجهیزات اندازه گیری فشار می باشد که جهت سنجش و نمایش فشار سیالات در فرآیندهای صنعتی به کار می رود.
این تجهیزات فاقد سیگنال می باشند و فقط جهت نمایش مقدار فشار در محل به صورت آنالوگ یا دیجیتال کاربرد دارند.
گیج فشار یا مانومتر در انواع گوناگونی با توجه به نوع صفحه نمایش و مکانیزم (المنت اندازه گیری فشار) در انواع گیج فشار دیجیتال، آنالوگ، کپسولی، اختلاف فشاری، بوردن تیوب و دیافراگمی ارائه می شوند.
ترانسمیتر فشار (Pressure Transmitter) علاوه بر اندازه گیری فشار سیالات توسط المنت اندازه گیری، سیگنال جریانی متناسب با آن از 4 تا 20 میلی آمپر به اتاق کنترل ارسال می کند.
ترانسمیترهای اختلاف فشار با دو ورودی برای اندازهگیری اختلاف فشار بین دو نقطه در صنایع مورد استفاده قرار می گیرند. این ترانسمیتر به عنوان یک حسگر فشار عمل میکند و تغییرات فشار را به سیگنال الکترونیکی تبدیل میکند.
سوئیچ فشار (Pressure Switch) یکی از تجهیزات حفاظتی در صنایع فرآیندی می باشد که جهت کنترل فشار سیالات و ارسال سیگنال خروجی قطع یا وصل (ON/OFF) به پمپ ها و سایر تجهیزات به کار می رود.
سوئیچ یا کنترلر فشار دارای یک کنتاکت الکتریکی می باشد که هنگام رسیدن فشار به مقدار تعیین شده این کنتاکت فعال می شود و یک سیگنال قطع و وصل ارسال می کند.
مانوستات (Manostat) یا گیج های فشار سوئیچ دار (Contact pressure gauges) یکی از تجهیزات متداول در زمینه تجهیزات ابزار دقیق و اندازه گیری فشار می باشد.
این تجهیزات از یک عدد مانومتر (گیج فشار) و یک عدد پرشر سوئیچ تشکیل می شوند. مانوستات روی یک یا چند فشار مختلف تنظیم می گردد و یک سیگنال (ON/OFF) به تجهیزات مورد نظر از قبیل شیر، پمپ و یا کمپرسور و … ارسال می نماید.
از لوازم جانبی فشار (Pressure Accessories) برای نصب، تعمیرات، کالیبراسیون و حفاظت از تجهیزات فشار در برابر دماهای بالا یا پایین، خوردگی و لرزش استفاده می شود.
متعلقات تجهیزات اندازه گیری فشار شامل اسنابر، دیافراگم سیل، محافظ اور پرشر، کولینک المنت، سیفون و منیفولد می شود.
اسنابر (Snubber) یا شک گیر جهت تنظیم و کنترل پالس های فشار و حفاظت از گیج فشار در برابر افزایش ناگهانی فشار به کار می رود.
مزایای استفاده از اسنابر شامل افزایش طول عمر مفید تجهیزات فشار، کاهش نوسان و ارتعاشات خط، حفاظت در برابر افزایش ناگهانی فشار و بهبود دقت تجهیز اندازه گیری فشار می شود.
دیافراگم سیل (Diaphragm Seal) برای ایزوله کردن و محافظت از تجهیزات فشار نظیر گیج و ترانسمیترها در برابر سیالات خورنده کاربرد دارند.
به طور کلی دیافراگم سیل ها در دو مدل زیر تولید می شوند:
محافظ اضافه فشار (Overpressure protector)، برای محافظت در برابر فشارهای بیش از حد که خارج از محدوده اندازهگیری فشار تجهیزات اندازه گیری فشار استفاده میشود.
این تجهیزات از یک شیر ولو پیستونی فنری (spring loaded piston valve) تشکیل شده اند. هنگامی که فشار سیستم از میزان تنظیم شده برای محافظ اورپرشر بیشتر شود، ولو پیستونی بسته می شود و مسیر عبوری سیال به سمت سنسور فشار را مسدود می کند.
برج خنک کننده (Cooling Element) از تجهیزات جانبی فشار می باشد که جهت کاهش دمای تجهیزات اندازه گیری فشار از جمله گیج ها و ترانسمیترها کاربرد دارد.
سیفون (Syphon) گیج فشار یکی از تجهیزات جانبی و پرکاربرد می باشد که برای کاهش دما و محافظت از سنسور فشار در برابر سیالات گازی و بخار در دماهای بالا استفاده می شود.
داخل سیفون گیج فشار میعانات حاصل از کندانس بخار جمع می شوند. این میعانات از نفوذ سیال گازی با دمای بالا به داخل تجهیز اندازه گیری فشار جلوگیری می کند. توجه داشته باشید که برای کاهش دمای سیالات مایع در فرآیند از Capillary tube استفاده می شود.
شیر منیفولد (Manifold Valve) همراه با چندین شیر سوزنی جهت نصب، سرویس و کالیبراسیون همراه با تجهیزات اندازه گیری فشار مورد استفاده قرار می گیرد.
از منیفولدهای دو راهه یا بلاک اند بلید برای تجهیزات فشاری و از منیفولدهای سه و پنج شیر همراه با تجهیزات اختلاف فشاری استفاده می شود.