انواع شیرآلات صنعتی

از تجهیزات بسیار مهم و پرمصرف در خطوط لوله انواع شیرآلات صنعتی میباشند.

شیر آلات صنعتی دارای مدل ها و اشکال مختلفی میباشند که بر اساس نوع عملکرد، نوع عملگر یا اکچویتور، سایز، متریال مورد استفاده در بدنه و مجرابند، شکل ظاهری و بسیاری از موارد دیگر طبقه بندی شده و مورد استفاده میباشند.

این تجهیزات برای مصارف گوناگونی از جمله باز و بسته کردن مسیر جریان سیال، کنترل مقدار عبوری جریان، جلوگیری از بازگشت سیال و همچنین مواردی نظیر جلوگیری از آسیب رسیدن به ادوات و تجهیزات نصب شده روی خط لوله مورد استفاده و بهره برداری میباشند.

انواع شیرآلات صنعتی بر اساس نوع مجرابند

شیرآلات صنعتی بر اساس موارد و پارامترهای مختلفی از جمله نوع عملکرد و آب بندی، شکل ظاهری، سایز و نوع اتصال، نوع اکچویتور و متریال تقسیم بندی میشوند.

از این بین مهمترین نوع دسته بندی شیرآلات صنعتی بر اساس عملکرد شیر یا به عبارت بهتر شکل مجرابند و نوع آب بندی آن میباشد.

در ادامه به معرفی انواع شیرآلات صنعتی بر اساس نوع دیسک و سیت و شکل آب بندی پرداخته و عملکرد هریک را تشریح خواهیم کرد:

شیر دروازه ای / کشویی (Gate Valve):

شیر دروازه ای یا گیت ولو پرمصرف ترین نوع شیرآلات صنعتی و پایپینگی میباشد که استفاده از آن در تمامی محیط های صنعتی و در جاهایی که نیاز به قطع و وصل کامل جریان سیال می باشد مورد استفاده میباشد.

این نوع شیر به دلیل شکل ظاهری مجرابند (دیسک) به شیر دروازه ای معروف میباشد. چراکه باز و بسته شدن مجرابند این نوع شیر مشابه باز و بسته دروازه میباشد. مجرابند شیر دروازه ای دارای حرکت خطی میباشد.

شیر دروازه ای به دلیل امکان ایجاد سایش و فرسایش دیسک در حالت نیمه باز امکان آسیب دیدگی داشته و به همین دلیل مناسب سرویس های کنترلی و تنظیمی نمیباشد.

شیر توپی / بال ولو (Ball Valve):

یکی از شیر های بسیار رایج در صنعت شیر توپی یا بال ولو میباشد. این نوع شیر جزء شیر آلات ربع گرد میباشد. این نوع شیر دارای یک توپی که داخل آن یک سوراخ وجود دارد میباشد و  با چرخش زاویه 90 درجه مسیر عبوری جریان سیال باز یا بسته خواهد شد.

شیر پروانه ای / باترفلای ولو (Butterfly Valve):

این نوع شیر در تقسیم بندی شیرآلات ربع گرد میباشد. دیسک یا مجرابند این شیر با چرخش زاویه ای 90 درجه مسیر عبوری جریان را باز و بست خواهد کرد. این نوع شیر علاوه بر کاربرد های قطع و وصل مسیر جریان برای سرویس های کنترلی نیز مورد استفاده میباشد.

لازم به ذکر است شیر پروانه ای به دلیل شکل ظاهری، وزن سبک و قیمت نسبتآ مناسب نسبت به سایر شیر های صنعتی در سایز های مشابه، یکی از محبوب ترین شیر های صنعتی محسوب میشود.

شیر سماوری / پلاگ ولو (Plug Valve):

شیر سماوری یا پلاگ ولو از نظر عملکرد مشابه شیر توپی میباشد. با این تفاوت که مجرابند شیر سماوری یک استوانه یا مخروط میباشد که داخل آن دارای تعدادی سوراخ میباشد.

حجم سیالی که داخل مجرابند این شیر حبس میشود نسبت به شیر توپی کمتر میباشد و از این بابت یک مزیت خواهد داشت. اما تعمیرات و نگهداری شیر سماوری نسبت به شیر توپی مشکل تر میباشد و هزینه بیشتری خواهد داشت. پلاگ ولو ها برای سیالات با دما و فشار بالا بسیار کاربرد دارد.

شیر کروی / گلوب ولو (Globe Valve):

گلوب ولو یا شیر کروی یکی از شیرآلات صنعتی میباشد که مناسب سرویس های کنترلی و تنظیم جریان میباشد. مجرابند یا پلاگ این شیر به شکل مخروطی استوانه ای کوتاه میباشد که دارای حرکتی خطی بوده و با نشستن روی سیت شیر، آب بندی به طور کامل انجام می دهد.

این شیرها دلیل شکل خاصی که در داخل بدنه دارند، باعث حرکت 180 درجه ای سیال پس از ورود به داخل شیر خواهند شد و این تغییر مسیر و آشفتگی در سیال باعث ایجاد افت فشار میشود. به علت همین افت فشار بهترین نوع شیر برای کاربردهای کنترلی در جریان سیال شیرهای گلوب هستند.

شیر دیافراگمی / دیافراگم ولو (Diaphragm Valve):

شیر دیافراگمی همانطور که از نام آن پیداست دارای مجرابندی دیافراگمی میباشد. این دیافراگم درواقع لایه ی نازک و انعطاف‌پذیر آن است (دیافراگم) که هم برای کنترل و هم برای باز و بست شدن شیر از آن استفاده می‌شود.

این دیافراگم در دو جنس شیر دیافراگمی تفلونی PTFE و شیر دیافراگمی لاستیکی EPDM تولید می شود. می‌توان این غشاء را از جنس استنلس استیل، پلاستیک و یا حتی مواد یک بار مصرف تولید کرد.

شیر کنترلی / کنترل ولو (Control Valve):

شیر کنترلی یا کنترل ولو گروهی از شیرآلات صنعتی میباشند که وظیفه کنترل کردن پارامتر های فیزیکی سیال نظیر فشار، دما، جریان و سطح را بر عهده دارند.

این شیر بر خلاف سایر شیرآلات صنعتی که با عملگر های دستی بصورت فیزیکی جریان سیال را کنترل میکنند، این کار را توسط سیگنال های نیوماتیکی،جریانی و الکتریکی و بصورت اتوماتیکی انجام میدهند.

کنترل ولوها رایج ترین قطعات کنترل نهایی در سیستم های فرآیندی به شمار می روند.

کنترل ولو با کنترل و تنظیم سیالی که از داخل شیر عبور میکند، پارامترهای مختلف فرآیند را تنظیم و کنترل خواهند کرد. این سیال میتواند گاز، بخار، آب یا یک محلول شیمیایی باشد.

کنترل ولو ها معمولآ مجموعه ای از تجهیزات و ادوات کنترلی شامل اکچویتور های پنوماتیکی یا الکتریکی، پوزیشنر، رگلاتور هوا و سایر تجهیزات کنترلی میباشند.

شیر فشار شکن / رگلاتور (Pressure Reducing Valve):

رگلاتور یا شیر های فشار شکن از تجهیزاتی به شمار میروند که جهت کاهش فشار سیال در خط لوله مورد استفاده قرار میگیرند. فشار گاز در سیلندر یا خطوط فرآیندی، فشار بالایی می باشد و بصورت مستقیم قابل استفاده نمی باشد از این رو جهت استفاده در دستگاههای تامین فشار هوای تغذیه پمپ، کمپرسور و دستگاهای مصرف کننده، از رگلاتور برای تقلیل فشار گاز استفاده می شود.

عملکرد رگولاتور به گونه ای است که صرفا برای کنترل فشار سیال (نه پارامترهایی مانند جریان یا سطح) می توان از آن استفاده کرد.

شیر یکطرفه / چک ولو (Check Valve):

شير يك طرفه یا چک ولو جزء شيرهاي خودكار میباشد. شيرهاي يكطرفه توسط فشار و جريان سيال بطور خودكار باز میشود و قطع جريان و با کاهش فشار سیال، با استفاده از نيروي جاذبه يا نيروي ناشي از برگشت جريان سيال بسته خواهند شد و مانع از برگشت جريان از بالا دست جريان به پايين دست جريان مي گردد.

طرز کار این نوع شیرها به این صورت می باشد که فشار مایع یا گاز دریچه شیر را بلند می کند و باعث عبور مایع یا گاز می شود تا زمانی که فشار زیر دریچه بیشتر از فشار روی آن باشد شیر باز می ماند و عبور مایع یا گاز ادامه می یابد اگر به هر علتی فشار زیر دریچه کمتر از فشار روی آن شود وزن خود دریچه و فشار موادی که قصد برگشتن دارند باعث بسته شدن شیر و جلوگیری از برگشت مواد می شود .

شیر اطمینان / سیفتی ولو (Safety Valve):

شیر اطمینان یا سیفتی ولو از شیر های صنعتی به شمار می آید که به منظور کاهش فشار سیال در خطوط فرآیندی و مخازن تحت فشار به کار می رود. از دلایل عمده ی استفاده از شیرهای ایمنی، حفاظت از تجهیزات می باشد. با بالارفتن فشار، شیر اطمینان عمل کرده و فشار اضافی را تخلیه کرده و کاهش داده و از تجهیزات پایین دست محافظت شود.

باید در نظر داشت که شیرهای اطمینان یا ایمنی قابلیت کنترل و یا تحلیل فشار داخل سیستم را ندارد و صرفآ با کاهش فشار مخزن یا خط لوله باعث حفاظت سایر تجهیزات میشوند.

انواع شیرآلات صنعتی بر اساس نوع عملگر (اکچویتور)

عملگر یا اکچویتور یکی از مهمترین قسمت های هر شیر صنعتی میباشد که وظیفه تامین انرژی و نیروی مورد نیاز شیر برای عمل کردن یا باز و بست شدن را تامین میکند.

انواع مختلفی از عملگرها در صنایع مورد استفاده میباشد که هر یک با توجه به شرایط محیطی، نوع فرآیند و میزان انرژی و گشتاور مورد نیاز برای عمل کردن شیر طراحی و انتخاب میشوند.

اکچویتور ها به دو صورت دستی (فیزیکی) و اتوماتیک نیروی مورد نیاز برای عملکرد شیر را فراهم میکنند. عملگر های دستی یا بصورت اهرمی، یا بصورت فلکه گیربکسی مانند اکچویتور های فلکه گیربکسی برای باز و بست کردن شیر های توپی یا پروانه ای در سایز های بزرگ و جاهایی که گشتاور اهرم به تنهایی برای باز کردن شیر کافی نیست مورد استفاده میباشند.

عملگرهای اتوماتیک با توجه به نوع انرژی به انواع اکچویتور های پنوماتیکی، الکتریکی یا موتوری و هیدرولیکی تقسیم بندی میشوند. در ادامه به معرفی انواع شیرآلات صنعتی بر اساس نوع اکچویتور اتوماتیک اشاره خواهیم کرد:

• اکچویتورهای پنوماتیکی
• اکچویتورهای الکتریکی (موتوری)
• اکچویتورهای هیدرولیکی

انواع شیرآلات صنعتی بر اساس نوع اتصال و کلاس فشاری

شیرآلات صنعتی در انواع سایز ها ی کوچک از “1/2 تا سایز های بسیار بزرگ تا “48 در صنایع مورد استفاده میباشند. همچنین اتصالات زیر از رایج ترین انواع اتصالات شیرآلات به خط لوله میباشند.

• رزوه ای (Thread)
• فلنجی (Flange)
• ویفری (Wafer Type)
• جوش لب به لب (Butt Welded)
• جوش سوکتی (Socket Welded)

شیرآلات صنعتی با توجه به نوع بدنه، سایز اتصال و همچنین متریال در انواع مختلف کلاس های فشاری مطابق با استاندارد های EN و ASME تولید میشوند.

تجهیز صنعت وارد کننده و تامین کننده انواع شیرآلات صنعتی و پایپینگی میباشد. انواع شیر پروانه ای، شیر توپی، شیر کشویی، شیرآلات کنترلی، شیر های اطمینان و شیر های فشار شکن در انواع متریال ها و سایز های مختلف در انبار موجود میباشد. برای استعلام قیمت ها و مشاوره فنی با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید.