اکچویتور پنوماتیک

اکچویتور پنوماتیک یا بادی (Pneumatic Actuator)، یکی از انواع عملگرهای اتوماتیک محسوب میشوند که با استفاده از نیروی باد (هوا)، شیرآلات صنعتی را کنترل یا قطع و وصل میکنند. به عبارتی دیگر در این نوع شیرآلات مقدار گشتاور یا نیرویی که برای عملکرد شیر مورد نیاز میباشد توسط انرژی باد یا هوا تامین خواهد شد.

اکچوینور پنوماتیک دارای انواع مختلف و متفاوت اکچویتور دیافراگمی (Diaphragm)، پیستونی (Piston)، دورانی (Rack and Pinion) و پره ای (Vane) میباشد. هریک از این عملگرها با توجه به نوع شیر، سایز شیر، مقدار گشتاور تولید شده، فشار سیال فرآیندی و بسیاری موارد فنی دیگر طراحی شده و روی شیرآلات نصب میشوند.

قیمت و خرید اکچویتور پنوماتیک

انواع اکچویتور پنوماتیک

در این مطلب به معرفی انواع اکچویتور پنوماتیکی و همچنین عملکرد هریک از آنها میپردازیم:

اکچویتور دیافراگمی

بطور کلی مکانیزم اصلی عملکرد در این نوع اکچویتورها استفاده از یک دیافراگم میباشد. به همین جهت به آنها اکچویتورهای پنوماتیکی – دیافراگمی میگوییم. مکانیزم داخلی این نوع از عملگرها استفاده از یک سیستم دیافراگم – فنر میباشد. دیافراگم در این نوع اکچویتور ها توسط وارد شدن نیروی هوا (سیگنال نیوماتیکی) میشود. با حرکت دیافراگم، میله متصل به آن که به استم شیر کوپل میباشد نیز حرکت میکند و باعث باز یا بسته شدن شیر کنترلی میگردد.

همچنین هنگام قطع شدن نیروی فشار هوا، فنر فشرده شده به حالت آزاد قبل برمیگردد و دیافراگم را نیز باخود به وضعیت اولیه باز میگرداند. به این نوع عملکرد اکچویتور های فنر برگشتی (Spring-Return) میگوییم.

اکچویتور پنوماتیکی - دیافراگمی

در نوع دیگری از اکچویتور های دیافراگمی که به دابل اکت (Double Acting) معروف هستند به جای استفاده از مکانیزم فنر متصل به دیافراگم، از دو خط هوا در بالا و پایین دیافراگم استفاده میگردد. بدین صورت که خط هوا بالایی باعث فشرده شدن دیافراگم و حرکت آن رو به پایین میشود. هنگامی که خط هوای بالایی قطع شود، خط هوای پایینی دیافراگم متصل میشود و دیافراگم را با خود سمت بالا حرکت داده و به وضعیت قبلی خود باز میگرداند.

اکچویتور پیستونی

مکانیزم داخلی این نوع از عملگرها استفاده از یک مکانیزم سیلندر – پیستون و میباشد. پیستون در این نوع اکچویتور ها پیستون توسط نیروی هوا (سیگنال نیوماتیکی) داخل یک سیلندر کاملآ آب بند، به سمت بالا و پایین حرکت میکند. با حرکت پیستون، میله متصل به آن که به استم شیر کوپل میباشد حرکت میکند و باعث باز یا بست شدن شیر کنترلی میشود.

در اکچویتورهای پنوماتیکی پیستونی به دلیل بزرگ بودن اکچویتور و سنگین بودن پیستون معمولآ از یک مکانیزم فنری برای بازگشت پیستون به وضعیت اولیه استفاده نمیشود و از خطوط هوا در بالا و پایین پیستون برای حرکت پیستون اکچویتور استفاده میشود.

اکچویتور پنوماتیکی - پیستونی

همچنین لازم به ذکر است که استفاده از اکچویتور های پیستونی به جز در موارد خاص متدوال نبوده و بیشتر در این مورد از اکچویتور های دیافراگمی در کنترل ولو های پنوماتیکی استفاده میگردد.

اکچویتور دورانی

اکچویتورهای پنوماتیکی چرخشی یا دورانی که به Rack and Pinion نیز در صنایع معروف هستند نوع دیگری از عملگرهای پنوماتیکی محسوب میشوند که با نیروی فشار هوا عمل میکنند. حرکت این اکچویتورها به صورت دورانی یا چرخشی (روتاری) می باشد و برای کنترل شیرآلاتی که حرکت مجرابند آنها بصورت دورانی یا روتاری (شیرهای توپی و شیر های سماوری و پروانه ای) میباشد مورد استفاده قرار میگیرند.

مکانیزم عملکرد این نوع از اکچویتور ها بدین صورت میباشد که یک شفت دندانه دار که به استم بدنه ولو کوپل میباشد، در وسط اکچویتور قرار دارد و دو پیستون در دو طرف آن  با دندانه‌ هایی به شفت میانی اکچویتور متصل هستند. دو محفظه جدا از هم در یک اکچویتور وجود دارد که ناحیه درونی، بین دو پیستون و ناحیه خارجی، بین هر پیستون و دیواره قراردارد و کاملا از هم ایزوله هستند.

اکچویتور پنوماتیکی - دورانی

سیال محرک (هوا یا گاز طبیعی) با پر و خالی کردن در این دو ناحیه باعث به حرکت درآمدن پیستون می­‌شود و پیستون نیز با استفاده از دنده ‌هایی که آن را به شفت متصل میکند، گشتاور لازم برای چرخاندن شیر را تامین میکنند و شیر باز و بسته میشود. همانطور که پیشتر نیز اشاره کردیم بیشترین کاربرد اکچویتورهای پنوماتیکی در شیرهای قطع وصل مانند شیر توپی، شیر پروانه ای و شیر سماوری میباشند.

مزایا و معایب اکچویتور پنوماتیکی

همانطور که بالاتر نیز توضیح دایم عملکرد این نوع از اکچویتور ها توسط نیروی فشار گاز (هوا یا گاز طبیعی) صورت میگیرد و عملگر با دریافت سیگنال های پنوماتیکی قادر به حرکت دیسک یا مجرابند شیر و باز و بسته کردن آن خواهد بود.

اکچویتورهای پنوماتیکی دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. از جمله مزایای این عملگرها در دسترس بودن فشار هوا  و ارزان بودن آن میباشد. میتوان گفت تامین فشار هوا توسط یک کمپرسور در همه محیط  های صنعتی تقریبآ امری ساده میباشد و این یکی از مزیت های این نوع از اکچویتورها میباشد.

اما از طرفی دیگر، هوای ابزار دقیق برای عملکرد دقیق و درست تجهیزات نیوماتیکی مانند اکچویتورها، رگلاتورها و پمپ ها و سایر این دست از تجهیزات باید تمیز، به دور از گرد و غبار و آشغال و همچنین خشک باشد. به همین جهت تامین کیفیت بالای هوا یکی از معایب این نوع اکچویتور ها محسوب میشود.

همچنین تراکم پذیری زیاد هوا، وجود محدودیت های دمایی در فرآیند به دلیل وجود رینگ های لاستیکی در اکچویتورهای پنوماتیکی از دیگر معایب و محدودیت های این نوع از عملگرها محسوب میشوند.

هر یک از انواع اکچویتور ها با توجه به گشتاوری که تولید میکنند و شیری که روی آن نصب میشوند طراحی و انتخاب خواهند شد. برای مثال در کنترل ولو های نوع گلوب معمولآ از اکچویتور های دیافراگمی استفاده میکنیم.

این اکچویتورها بر اساس گشتاور تولیدی تقسیم بندی می شوند. برای انتخاب اکچیتور باید سایز شیری و همچنین فشار سیال درون خط مد نظر یاشند.

انواع اکچویتور پنوماتیک بر اساس عملکرد

اکچویتور های پنوماتیکی بر اساس نوع عملکرد به دو نوع عملگرهای فنر برگشتی یا سینگل اکت و اکچویتورهای دابل اکت تقسیم بندی میشوند که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم:

1. فنر برگشتی (Single Acting):

در اکچویتورهای فنر برگشتی که به spring-return نیز معروف هستند، عملگر فقط از یک سمت (بالا یا پایین) تحت اعمال نیرو توسط فشار هوای ابزار دقیق قرار میگیرد. در اکچویتور های فنر برگشت در صورت قطع شدن نیروی هوا، فنری که در قسمت پشت دیافراگم یا پیستون اکچویتور قرار دارد از حالت فشردگی خارج شده و اکچویتور به حالت اولیه یا fail safe خود بازخواهد گشت. به این ترتیب با قطع شدن فشار هوا، فنر از حالت فشردگی خارج شده و شیر در وضعیت Fail خود قرار خواهد گرفت.

انواع Actuator بر حسب عملکرد

2. دابل اکت (Double Acting):

در عملگرهای دابل اکت نیروی فشار هوا از هر دو سمت وارد اکچویتور میشود و هیچ فنری در این نوع عملگر بکار نرفته است. به عبارت بهتر برای باز کردن شیر هوا از یک سمت وارد اکچویتور شده و در این حالت هوای قسمت دیگر قطع میباشد. و بصورت بالعکس برای بستن شیر هوای قسمتی که در حالت بلی قطع بود برقرا میشود و اکچویتور را به جهت مخالف هدایت کرده و هوای قسمتی که در حالت قبل باز بود بسته خواهد شد.

در واقع در این حالت برای کنترل شیر باید دو طرف اکچویتور را به صورت متناوب تحت فشار قرار دهیم. این نوع اکچویتور ها برای شیرآلات با سایز های بزرگ و خطوطی که فشار سیال فرآیندی بالاتر میباشد مناسب میباشند.

قیمت اکچویتور پنوماتیک

پارامترهای متعددی در خرید اکچویتور پنوماتیک تاثیرگذار هستند. مهمترین موضوع که در تعیین قیمت اکچویتور پنوماتیک مهم میباشد سایز اکچویتور یا به عبارت بهتر مقدار گشتاور ایجاد شده توسط اکچویتور میباشد. سایز شیر و نوع شیری که اکچویتور پنوماتیک روی آن نصب خواهد شد طبیعتآ با سایز خود اکچویتور در ارتباط میباشد و روی قیمت اکچویتور پنوماتیک تاثیر خواهد داشت.

همچنین عملکرد اکچویتور که سینگل یا فنر برگشت میباشد یا دابل اکت از دیگر ویژگی های اکچویتورهای پنوماتیک میباشد که برای طراخی و خرید باید در نظر گرفت. در ادامه به تعدادی از این پارامترها اشاره میکنیم:

  • قدرت گشتاور مورد نیاز
  • سایز شیری که بر روی آن اکچویتوربرقی باید سوار شود
  • نوع شیری که بر روی آن اکچویتور برقی باید سوار شود(توپی-پروانه ای…)
  • single or double acting
  • وجود شیر برقی نامور

تامین تجهیزات صنایع  کارخانه جات صنعتی واردات و تامین انواع اکچویتور پنوماتیک

  • شیر اکچویتور روتورک / شیر اکچویتورROTORK
  • شیر اکچویتور آئوما / شیر اکچویتورAUMA
  • شیر اکچویتور نوجیکس / شیر اکچویتورNOGIX
  • شیر اکچویتور پروال / شیر اکچویتورPROVAL
  • شیر اکچویتور ترک / شیر اکچویتورTORK
  • شیر اکچویتور مگا / شیر اکچویتورMEGA
  • شیر اکچویتور آلفا ایر / شیر اکچویتورALPHAIR
  • شیر اکچویتور روپو / شیر اکچویتورROPO
  • شیر اکچویتور یورو کنترل / شیر اکچویتورEURO CONTROL

فروش و واردات انواع اکچویتور پنوماتیک (چرخشی، دیافراگمی و پیستونی) از برند های معتبر (فیشر، سامسون و یورو ولو) به صورت نو و دسته دوم با قیمت مناسب و ارسال به سراسر کشور در فروشگاه ابزار دقیق تجهیز صنعت. جهت کسب مشاوره رایگان و استعلام قیمت اکچویتور پنوماتیک میتوانید با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید.

لینک های مفید:

مطالب مرتبط

مولتی متر

مولتی متر

مولتی متر (Multimeter) مولتی متر (Multimeter) یک دستگاه اندازه گیری است که قابلیت اندازه گیری …

جهت مشاوره و خرید تلفنی با شماره : 87700142-021 ( 30 خط ویژه ) یا شماره موبایل 09374371848 تماس بگیرید
تماس فوری(مشاوره و خرید)